เลือกภาษา:
ความรู้เพื่อสุขภาพ

นิ่วในถุงน้ำดี ภัยร้ายใกล้ตัว

นพ.วีระเกียรติ หิรัญวิวัฒน์กุล

นิ้วในถุงน้ำดี ภัยร้ายใกล้ตัว

   อาการปวดจุกแน่นท้องใต้ลิ้นปี่ หรือ ใต้ชายโครงขวา ที่รักษาแบบโรคกระเพาะแล้วไม่ดีขึ้น ไม่ควรนิ่งนอนใจเพราะอาจเกิดจากสาเหตุอื่นที่รักษาให้หายขาดได้ ไม่ว่าเป็น ภาวะกรดไหลย้อน นิ่วในถุงน้ำดีที่ทำให้เกิดอาการ หรือ มะเร็งกระเพาะอาหาร

โดยปกติถ้ารักษาด้วยยาลดกรดสักระยะหนึ่งแล้วไม่ทุเลา แพทย์ผู้ดูแลจะแนะนำใหทำการตรวจเพิ่มเติม เช่น อัลตร้าซาวน์ช่องท้องส่วนบน และ การส่องกล้องตรวจหลอดอาหารกระเพาะและลำไส้เล็กส่วนต้น ซึ่งบางรายพบว่ามีนิ่วในถุงน้ำดี ซึ่งอาจเป็นสาเหตุของการปวดแน่นท้อง หรือ บางรายไม่ทำให้มีอาการปวดแต่มีความเสี่ยงที่จะก่อปัญหารุนแรง เช่นถุงน้ำดีอักเสบเฉียบพลัน นิ่วหลุดเข้าท่อน้ำดีทำให้มีตัวเหลืองตาเหลือง หรือ ทำให้มีการติดเชื้อในท่อน้ำดี รวมทั้งอาจไปอุดกั้นท่อน้ำย่อยตับอ่อน ทำให้เกิดการอักเสบของตับอ่อนได้ ซึ่งทั้ง 2 ภาวะนี้มีความรุนแรงและอาจทำให้ผู้ป่วยต้องอยู่ รพ นาน และบางรายอาจเสียชีวิตได้

โดยสรุป ผู้ป่วยที่ตรวจพบว่ามีนิ่วในถุงน้ำดี แบ่งเป็น 3 กลุ่ม

  1. มีนิ่วในถุงน้ำดี โดยไม่มีอาการ

  2. มีนิ่วในถุงน้ำดีและมีอาการแบบไม่ฉุกเฉิน เช่น อืดแน่นท้อง ปวดใต้ชายโครงขวาร้าวไปหลัง โดยเฉพาะหลังรับประทานอาหาร

  3. มีนิ่วในถุงน้ำดีและมาด้วยภาวะฉุกเฉิน เช่น ถุงน้ำดีอักเสบ หรือ มาด้วยภาวะแทรกซ้อนคือ นิ่วหลุดไปที่ท่อน้ำดี ติดเชื้อในท่อน้ำดี ตับอ่อนอักเสบเฉียบพลัน

ผู้ป่วยกลุ่มที่ 1 มีบางกลุ่มที่จะแนะนำให้ผ่าตัด ได้แก่ ผู้ป่วยที่มีโรคเบาหวาน โรคเลือดบางชนิด

หรือ นิ่วที่มีขนาดใหญ่มากๆ(เกิน 2.5 เซนติเมตร)

ผู้ป่วยกลุ่มที่ 2 แนะนำให้ผ่าตัดเมื่อพร้อม โดยเป็นการผ่าตัดแบบไม่ฉุกเฉิน

ผู้ป่วยกลุ่มที่ 3 จำเป็นต้องรับไว้รักษาในรพ และ มีการรักษาตามโรคและ ภาวะแทรกซ้อนที่เกิดขึ้น

การผ่าตัดถุงน้ำดีแบบส่องกล้องผ่านหนังหน้าท้อง

ในปัจจุบันการผ่าตัดถุงน้ำดีผ่านกล้อง ถือเป็นการรักษามาตรฐานสำหรับโรคของถุงน้ำดีและเป็นการผ่าตัดที่มีการทำในประเทศไทยมาเกินกว่า 20 ปีแล้ว มีข้อดีคือ แผลเล็ก เจ็บน้อย ระยะเวลานอนรพ น้อย เพียง 1-2 คือเท่านั้น โดยจะมีแผลที่หน้าท้อง 3-4 แผล ขนาด ½ ถึง 1 ซม. เมื่อเทียบกับแผลผ่าตัดแบบเดิมที่มีขนาดมากกว่า 5-10 ซม. และมีกล้ามเนื้อหน้าท้อง อย่างไรก็ตามไม่ใช่ทุกรายที่สามารถผ่าตัดแบบส่องกล้องได้สำเร็จ เช่น รายที่เคยมีการผ่าตัดช่องท้องส่วนบน หรือในรายที่มีการอักเสบของถุงน้ำดีมากๆ ศัลยแพทย์อาจพิจารณาเปลี่ยนเป็นการผ่าตัดแบบเปิดหน้ท้องเพื่อความปลอดภัยของผู้ป่วย